مشابه هر شغل و تفریحی، سبک زندگی پروژههای خودانجامی مجموعه اصطلاحات مخصوص و کلمات رمزی خودش را دارد. کسانی که این اصطلاحات را میشناسند، به سرعت مسائل پیچیده را انتقال داده و در زمان صرفهجویی میکنند. ولی برای مبتدیان یا خودآموزان پروژههای خودانجام، این اصطلاحات ممکن است مانند یک کلمه عبور سخت به نظر برسد. اگر به پروژه خودانجام علاقه دارید این 13 اصطلاح را یاد بگیرید تا از سردرگمی رهایی یابید.
1- امپ (آمپر)
مدارهای الکتریکی علم گستردهای دارند ولی لغتی وجود دارد که شما باید بشناسید: امپ یا آمپر مقیاسی برای سنجش شدت جریان الکتریکی است. ابزار الکتریکی، مدارشکنها و سیمهای رابط درجه آمپر مشخص دارند. زمان انتخاب رابط، به دنبال رابطی با آمپر مساوی یا بیشتر از ابزارتان بگردید. این کار از گرم شدن بیش از حد سیم جلوگیری کرده و تضمین میکند که ابزار میتواند توان کافی دریافت کرده و به خوبی کار کند.
2-لیتیم-یونی
ابزار بیسیم، ساخت و ساز و پروژههای خودانجام را متحول کردهاند. هرچه تکنولوژی باتریها پیشرفت میکند، ابزار میتوانند مدت طولانیتری کار کنند و جریان بیشتری نسب به قبل بکشند. اکثر باتریهای قابل شارژ مجدد در بازار، لیتیم یونی هستند که کاملاً جایگزین انواع نیکل-کادمیوم (Ni-cad) شدهاند. باتریهای لیتیم یونی کوچکتر، سبکتر و از منظر محیط زیستی بهتر از Ni-cad و البته گرانتر هستند. مشابه همه باتریها، باتریهای لیتیمیونی طول عمر محدودی دارند.
3- ورم درایو (worm drive):
اره گرد بر ورم درایو نامش را مدیون سیستم چرخدنده درون موتور است. در این نوع اره موتور پشت تیغه قرار گرفتهاست. در حالی که در ارههای direct-drive که با نام سایدوایندر(sidewinder) هم شناخته میشوند، موتور سمت راست یا چپ تیغه قرار میگیرد. هر نوع ارهای میتواند طراحی worm drive داشته باشد ولی تفاوت طراحی در نوع اره گرد دستی خیلی به چشم میآید و هنگام خرید این ابزار لازم است به این تفاوتها واقف باشید.
این نوع ارهها RPM پایینتر ولی گشتاور پیچشی(torque) بالاتری دارند که موجب میشود از نوع direct-drive قدرتمندتر باشند. وزن آنها بیشتر است ولی وزن زیادش برای برشهای شیرجهای یا بریدن تختهها یک مزیت محسوب میشود. البته این وزن زیاد روی نردبان یا در بالای سر مورد استفاده قرار میگیرند، عیب محسوب میشود. این نوع ارهها معمولاً طوری ساخته میشوند که تیغه سمت چپ موتور قرار بگیرد در حالی که در اره direct-drive معمولاً برعکس این حالت است. این مسئله ورم درایو را برای راست دستها و direct-driveرا برای چپ دستها مناسب میسازد.
4- گشتاور پیچشی (torque):
گشتاور نیروی چرخشی را توصیف میکند. این کلمه اصطلاحی است که معمولاً در ارتباط با آچار و یا درایورها استفاده میشود. البته همیشه گشتاور بیشتر لزوماً بهتر نیست. هنگام انجام کارهای ظریف، لازم است بدانید چه مقدار گشتاور برای یک بست مورد نیاز است. گشتاور کم، آن را کاملاً سفت نمیکند وگشتاور زیاد ممکن است رزوه را خراب کند و یا سر بست را بشکند.
5-bench dog (گیره میز کار نجاری)
هنگامی که به دنبال خرید میز کار هستید، به دنبال مدلی بگردید که امکان جای دادن گیره را در خود داشتهباشد. این نوع میزها طوری طراحی شدهاند که کمک میکنند هنگام کار قطعات را – حتی اگر شکل غیر عادی داشتهباشند- در جایشان نگه دارید. گیرهها در شکلها و سایزهای مختلفی وجود دارند ولی معمولاً بلوک های کوچکی هستند که روی یک چنگک استوانهای قرار گرفتهاست و طوری طراحی شده اند که داخل سوراخ هایی –که روی میز دریل شدهاند- قرار بگیرند. جنس آنها اکثراً از چوب است ولی ممکن است از پلاستیک، لاستیک و سایر مواد نیز ساخته شده باشند.
البته همه میز کارها طوری طراحی نمیشوند که قابلیت جای دادن گیره را داشتهباشند.
6-نوسان کردن:
همانطور که ابزارهای دورانی، یک تیغه یا مته را میچرخانند و ارههای رفت و برگشتی یک تیغه را عقب و جلو میکنند، ابزارهای نوسانی یک تیغه یا مته را در یک کمان هموار از یک سو به سوی دیگر نوسان میدهند که مشابه حرکت یک پنکه متحرک البته با سرعت بیشتر (و تیغه تیزتر)- است. ابزارهای نوسانی در نواحی باریک که کیفیت برش باید بسیار خوب باشد فوقالعاده هستند. اگر کار ظریفی دارید که نمیخواهید حتی ذرهای بیشتر از مقدار لازم از ماده بریده شود، یک ابزار نوسانی بهترین انتخاب است.
7-(چرخ سنباده) مداری لرزان
چرخهای سنباده مداری ابزاری هستند که یک صفحه را در الگوهای دایرهای کوچک حرکت میدهند. اگر یک کاغذ سنباده به این صفحه بچسبانید، میتوانید به سرعت یک پروژه را سنباده زنی کنید. تنها مشکل این است که الگوهای دایرهای کوچکی روی صفحه باقی میماند. برای حل این مشکل از چرخ سنباده مداری لرزان (رندوم) استفاده کنید.
به طور غافلگیرانهای این مدل نیز کاغذ سنباده را در الگوهای منظمی حرکت میدهد. کلمه رندومی که در اسم دستگاه وجود دارد، در حقیقت به فشار وارده به قسمتهای مختلف صفحه سنباده اشاره دارد. این تفاوت فشار در نواحی مختلف صفحه سنباده همان چیزی است که مانع ایجاد دایره روی پروژه هنگام سنباده زنی میشود.
8-RPM:
تعداد دور بر دقیقه (RPM) یک واحد اندازهگیری فراگیر در تقریباً تمام دستگاههای موتوری است که برای توصیف خیلی چیزها از جمله کارایی یک موتور خودرو تا سرعت دیویدی یک دیجی به کار میرود. ولی برای علاقمندان به پروژه خودانجام این عبارت اغلب برای توصیف سرعت چرخش تیغه برش یا صفحه سنگ به کار میرود.
با توجه به این که کاربردهای بسیار متنوعی برای برش و سنگزنی وجود دارد، برای موفقیت لازم است بازه RPM لازم برای انجام یک کار مشخص را بدانید. برای مثال برای دریل کردن فلزات باید از RPM پایین استفاده کنید زیرا سرعت بالاتر موجب تولید حرارت بیشتر و کند شدن سریع مته میشود. به دنبال ابزاری با سرعت متغیر یا حتی دارای تنظیمات RPM بگردید تا در انجام کار کنترل کامل داشته و دستگاهتان بهترین کارایی را داشتهباشد.
9- سه نظام (chuck):
سهنظام قسمتی از دریل یا درایور است که این امکان را فراهم میکند که سری درایور یا مته دریل را به سرعت عوض کنید. برای سالهای زیادی سهنظام ها “کلید(آچار)” داشتند که آچارهای کوچکی هستند که برای سفت کردن و یا باز کردن سهنظام کاربرد داشتند. در حال حاضر بیشتر دریلهای امروزی سهنظام های بدون آچار دارند که سرعت را افزایش داده و دیگر امکان گم شدن آچار نیز وجود ندارد.
در این باره می توانید مقاله آموزش تعویض سه نظام آچاری دریل با سه نظام اتوماتیک را مطالعه کنید.
10-ساق (shank)
هنگام خرید اتصالات (از جمله میخ و پیچ) ممکن است متوجه توضیحاتی در مورد ساقشان شوید. ساق میخ، قسمت بلند صاف زیر سر آن است. ساق پیچ به قسمت بین روزهها و سر پیچ گفته میشود که بر اساس کاربرد پیچ ممکن است وجود داشتهباشد و یا وجود نداشته باشد. در نهایت ساق یک مته به قسمتی گفته میشود که داخل دریل قرار گرفته و با سهنظام نگه داشته میشود. ساق های مته دریل با توجه به کاربردشان متفاوتند ولی بیشتر سهنظام های دریل امروزی قابلیت نگهداری تقریباً هر نوعی را دارند.
اگر این توضیحات گیجکننده به نظر میرسد، نگران نباشید. تنها چیزی که لازم است بدانید آن است که انواع طرحدار (modified) توانایی بیشتری برای محکم در جایشان قرار گرفتن دارند و در آوردنشان سختتر است ولی احتمال بیرون پریدنشان کمتر است. به طور مشابه شنک صاف یک پیچ چوب طوری طراحی شدهاست که بدون افزایش حرارت و انبساط به چوب بچسبد. برای همین لازم است نوع بست لازم برای کار را بشناسید.
11- سنبه یا ماسوره:
سنبه یک قطعه است که مواد و قطعات را ثابت و پایدار نگه میدارد. ابزار مختلفی ممکن است از انواع سنبه استفاده کنند ولی جایی که در پروژههایتان ممکن است به آن نیاز پیدا کنید، در اره استوانهای (استوانه توخالی که لبه ی آن دندانه دارد و برای اره کردن به شکل سوراخ گرد یا دایره بکار میرود) است. در این حالت، سنبه یک حلقه است که دور شنک مته سوار میشود و با پیچ سفت میشود. سنبهها قابل درآوردن هستند که استفاده از اره با سایز های مختلف را امکانپذیر ساخته و امکان تعویض مته در صورت کند شدن را فراهم میکند.
12- زاویه تراش یا زاویه مته (rake angle):
برای کسانی که از ماشین تراش برای تراش و خراطی پایه میز و اسپیندل استفاده میکنند، زاویه مته اهمیت ضروری دارد. هنگامی که دستگاه قطعه را خراطی میکند، ابزار مواد را به سرعت و به طور موثری تراشیده و دور میریزد. هنگام انتخاب ابزار تراش، باید بدانید زوایای مختلفی وجود دارد و کسی که با دستگاه تراش کار میکند لازم است اصول اولیه هرکدام را بداند زیرا روی مقدار و راحتی جدا شدن برادهها موثر است. زاویه مته زاویه بین روی کار(ابزار) و خط فرضی عمود بر صفحه قطعه است.
13- اره بازویی یا اره رادیال
اره بازویی اساساً همان اره گردبر سوار شده بر یک بازوست که بر روی صفحه پروژه قرار میگیرد. اینها ابزار چندکارهای هستند که برای برش اریب الوار پهن به کار میرود. البته میتواند در راستای طول یا روی عاج پایین دیوار نیز برش انجام دهد. با این که این مدلها قبلاً در تمام مغازههای نجاری سراسر دنیا پیدا میشدند، حالا با کاهش قیمت ارههای فارسیبر کشویی محبوبیتشان کاهش پیدا کردهاست. از مزایای اره بازویی این است که در صورت استفاده صحیح کاملاً امن است، ولی یادگیری استفاده از ارههای فارسیبر کشویی راحتتر است و به خصوص میان علاقمندان پروژههای خودانجام محبوبترند.