یکی از ابزارآلات بسیار پرکاربرد برای هموار کردن سطوح یا تغییر در لبه های یک سطح، استفاده از سنباده نواری می باشد. در این مقاله از وبسایت آچاریست قصد داریم تا با سنباده نواری بیشتر آشنا شده و نکات ایمنی، روش استفاده و نگهداری از سنباده نواری را به طور کامل می آموزیم و بررسی می کنیم که هنگام کار با آن باید به چه نکاتی توجه کنیم. پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
سنباده نواری چیست؟
سنباده نواری (یا سنباده تانکی) ابزار چندکاره ای است که معمولا برای برش و سنباده زنی سطوح خیلی ناهموار، تراز کردن سطح (مثلا هنگام تعویض یک تخته در کفپوش های چوبی) و شکل دهی و گرد کردن لبه ها به کار می رود. سنباده های نواری می توانند با کاغذهای زبر تر کار کنند و به همین دلیل برای برداشتن سریع لایه های چوب بسیار مناسب هستند.
همچنین از آنجایی که در این مدل ها برخلاف سنباده های لرزان و اوربیتال، عمل سنباده زنی به صورت خطی انجام می شود، حتی با کار در راستای دانه ها نیز نتایج مطلوبی (از نظر بصری) حاصل می شود. با اینکه این دستگاه از ابزار حیاتی در مجموعه ابزار خانگی به شمار نمی رود، ولی بیشتر نجاران و افرادی که به پروژه های خانگی علاقمندند، معمولا یک سنباده نواری در وسایل خود دارند.
مزایای و کاربرد سنباده نواری
سنباده های نواری غول های بزرگ و قدرتمند دنیای سنباده زنی هستند، به حدی که تنها تعداد انگشت شماری ابزار می توانند از نظر سرعت و قدرت با آنها رقابت کنند. اگر تازه با سنباده های نواری آشنا شده اید، یا نمی دانید چگونه با سنباده خود کار کنید، با ما همراه شوید تا نحوه کار با این دستگاه و کنترل آن را بیاموزید.
کاربرد سنباده نواری
مهمترین کاربرد سنباده نواری صاف کردن سطوح ناهموار است. سنباده های نواری سرعت بالایی در برداشتن چوب دارند که موجب می شود در میان ابزار دستی بهترین انتخاب برای هموار کردن تخته های ناصاف باشند. برای افزایش سرعت کار ابتدا دستگاه را با کمی زاویه نسبت به سطح نا هموار قطعه نگه دارید و کار را شروع کنید؛ سپس سنباده را در جهت دانه ها حرکت داده و کار را به اتمام برسانید. سنباده زنی را با سنباده با زبری 80 شروع کنید و برای ادامه و تکمیل آن از سنباده با زبری 120 استفاده کنید.
فاکتورهای مهم در انتخاب یک سنباده نواری
بیشتر سنباده های چندکاره با یک نوار 7.62 سانتیمتری کار می کنند. در میان سنباده های 7.62 سانتیمتري، مدلهای مختلفی وجود دارد که مدل های کوچک با نوار 45.72*7.62 سانتیمتر، مدلهای متوسط با نوار 53.34*7.62 سانتیمتر و برخی مدل های بزرگ با نوار 61*7.62 سانتیمتر کار می کنند. سنباده های کوچک سبک هستند و برای حکاکی و شکل دهی به کار می روند. این مدل ها برای انجام کارهای ساده و استفاده گاه به گاه مناسبند و با یک دست می توان با آنها کار کرد.
سنباده های بزرگتر سطح و وزن بیشتری دارند تا بتوانند با سطوح پهن تر کار کنند. آنها برای پروژه های بزرگ و استفاده کارگاهی مناسبند. در میان این مدل ها، سنباده های 34.53 سانتیمتری انتخاب مطلوبی هستند. ممکن است برخی سنباده ها با نوار هایی با عرض کمتر یا بیشتر از 62.7 سانتیمتر کار کنند؛ این مدل ها معمولا برای اهداف خاصی طراحی و ساخته می شوند.
سنباده های کوچکتر با نوار 35.6 سانتیمتری کار می کنند؛ این مدل ها سبک هستند و به راحتی می توان با یک دست با آنها کار کرد. برخلاف سنباده های کوچک، عرض نوار سنباده های بزرگ تا 10 سانتیمتر نیز می رسد که موجب می شود این مدل ها برای انجام کارهای سنگین و به خصوص برای کابینت سازان مناسب باشند.
انتخاب نوار مناسب سنباده
توصیه می شود عموما از نوارهای سنباده 80 یا 120 و اگر می خواهید نوار خیلی زبر باشد از زبری 50 استفاده کنید. به کار بردن نوار هایی با زبری کمتر از 50 موجب می شود خراش های عمیقی روی قطعه بیفتد که برداشتنشان سخت است. اگر به دنبال کسب نتایج بهتر و باکیفیت تر هستید، بهتر است از سنباده رندوم اوربیت استفاده کنید.
همواره یکی از قوانین مهم سنباده زنی را به خاطر داشته باشید:
شما می توانید تنها یک درجه زبری را جا بیندازید؛ زیرا جا انداختن دو درجه موجب فرسودگی نوار و اتلاف وقت می شود. مثلا شما می توانید پس از زبری 80 از زبری 120 استفاده کنید، و زبری 100 را رد کنید، ولی توصیه نمی شود پس از زبری 50 از زبری 120 استفاده کنید. اکسید آلومینیوم یک ماده سنتی در ساخت کاغذ سنباده به شمار می رود. این نوارها در دو نوع خاکی با عمر کمتر و نوارهای ویژه با رنگ قهوه ای تیره با دوام بالا تولید می شوند.
با این حال امروزه برخی افراد در مورد زبری 80 و زبرتر نوارهایی از جنس زیرکونیوم را ترجیح می دهند. این مدل ها ذرات تیزتر و زبرتری دارند و لایه برداری را با شدت بیشتری انجام می دهند. آنها همچنین با دوامتر هستند و به راحتی داخل قطعه گیر نمی کنند. این نوارها معمولا در دو رنگ آبی روشن یا بنفش تولید می شوند و معمولا قیمتشان کمی بیشتر از نوارهای آلومینیوم اکسید ویژه است.
چگونه از سنباده نواری استفاده کنیم؟
هنگام کار با سنباده نواری (Belt sander) به نکات زیر توجه کنید:
- دستگاه را به پایین فشار ندهید و اجازه بدهید با وزنش کار کند.
- آرام حرکت کنید و هر بار کمی از مسیر قبلی را پوشش بدهید.
- هنگام عبور از انتهای قطعه مراقب باشید دستگاه نیفتد.
- سیم سنباده را روی شانه بیندازید تا مزاحمتان نباشد.
- دقت کنید که جهت حرکت دستگاه، سرعت و یا زاویه آن هنگام کار تغییری نکند.
باقی ماندن اثر دستگاه روی قطعه
یک مشکل شایع هنگام استفاده از سنباده نواری می باشد. (تصویر بالا) آثار نعلی شکلی که در انتهای تخته به جا می مانند زشت هستند و از کیفیت کار می کاهند. برای جلوگیری از بروز این مشکل از نوار نو و تمیز استفاده کرده و از کار با مش های نرمتر از 120 خودداری کنید. همواره صفحه زیر نوار را تمیز نگه دارید و از انباشت گرد و خاک روی آن جلوگیری نمایید.
نکات ایمنی هنگام کار با سنباده نواری
سنباده های نواری دستگاه های ایمنی هستند با این حال لازم است هنگام استفاده از آنها به نکات زیر توجه کنید:
- سنباده های نواری سر و صدای زیادی دارند. به همین دلیل لازم است هنگام کار با آنها حتما محافظ گوش بپوشید.
- گرد و غبار ایجاد شده هنگام کار دستگاه برای سلامتی مضر است، بنابراین حتما هنگام سنباده زنی ماسک مخصوص گرد و غبار بزنید، مگر اینکه یک جاروبرقی کارگاهی مخصوص جمع آوری گرد و غبار داشته باشید.
- قبل از تعویض نوار یا خالی کردن کیسه آشغال، حتما دستگاه را از برق بکشید.
- سنباده زدن فلزات موجب تولید جرقه می شود که در صورت مخلوط شدن با خاک اره ای که داخل دستگاه یا کیسه آشغال قرار دارد، می تواند به آتش سوزی بی انجامد. پس حتما قبل از شروع کار با فلزات کیسه آشغال را بیرون آورده و به کمک جارو یا بلوور دستگاه را از خاک اره خالی کنید.
- قبل از اتصال سنباده به پریز اطمینان حاصل کنید که کلید آن خاموش است، زیرا برخی سنباده ها یک دکمه قفل شونده دارند که کلید را در وضعیت روشن نگه می دارد. توجه به این نکته اهمیت زیادی برخوردار است زیرا ممکن است دستگاه هنگام اتصال به پریز به طور ناگهانی شروع به کار کرده و مشکلی ایجاد کند.
- سنباده های نواری نیروی قابل توجهی را به قطعه وارد می کنند، به همین دلیل اگر قطعه به طور ایمن محکم نشده باشد ممکن است بلغزد و موجب بروز مشکل شود. استفاده از گیره برای حل این مشکل دست و پا گیر است، ولی قرار دادن یک مانع ساده در یک طرف قطعه مانع لغزش آن می شود. بهتر است مانعی انتخاب کنید که کمی از قطعه باریکتر است تا سنباده برای کار در لبه ها دچار مشکل نشود.
هنگام کار با تخته چوبی دقت زیادی به خرج بدهید.
سنباده های نواری مقدار زیادی چوب را از روی قطعه بر می دارند و به همین دلیل ممکن است به سرعت تخته های چوبی ظریف را خراب کنند. بنابراین اگر لازم است چوب سختی که دقیقا کنار یک تخته چوبی ظریف قرار گرفته است را سنباده بزنید، مرز بین دو چوب را با مداد مشخص کنید تا هنگام نزدیک شدن به قطعه ظریفتر متوجه شوید و در صورت مجهز بودن به قابلیت سرعت متغیر سرعت را پایین ببرید.
نگهداری از سنباده نواری
اطمینان حاصل کنید نوار سنباده در جهت درست قرار گرفته است. برخی نوارها یک جهت مطلوب برای قرارگیری دارند که داخل دستگاه با یک پیکان نشان داده شده است؛ نوار سایر مدل ها می توانند در هر جهتی قرار گرفته و کار کنند. در این حالت تنها کاری که لازم است انجام بدهید، قرار دادن نوار در مرکز غلتک است.
برای تنظیم محل قرارگیری نوار، سنباده را بالا نگه دارید و آن را روشن کنید. سپس انحراف نوار به خارج رولر ها یا هوزینگ را بررسی کنید و همانطور که کلید روشن است، جای آن را روی غلتک ها تنظیم کنید. ممکن است پس از شروع کار دستگاه لازم باشد باز هم کمی محل قرارگیری نوار را تنظیم نمایید. لازم به ذکر است اگر سنباده به قابلیت تنظیم خودکار مجهز باشد، نیازی به انجام هیچکدام از این کارها ندارید.
قابلیت تنظیم سرعت: برخی سنباده ها به قابلیت تنظیم سرعت (سرعت متغیر) مجهز هستند. در این صورت می توانید همواره از حداکثر سرعت دستگاه استفاده کنید، با این حال برای انجام کارهای ظریف بهتر است سرعت دستگاه را کاهش دهید.
نوار را تمیز نگه دارید.
آلودگی نوار موجب کثیف شدن قطعه و کاهش کیفیت کار می شود. با استفاده از یک قطعه چوب مخصوص تمیز کردن نوار می توانید انباشت روی دستگاه که در اثر کار با انواع چوب ها به خصوص کاج و چوب های مرطوب ایجاد می شود را تمیز کنید. کافی است چوب را به نوار فشار بدهید یا در مورد سنباده های بزرگتر، چوب را در گیره نجاری قرار داده و آن را سنباده بزنید.
ایجاد تغییر در سنباده نواری
سنباده های نواری ابزار ساده ای هستند که برای بهبود کیفیت به تغییرات زیادی نیاز ندارند. با این حال اگر به طور مرتب از آنها استفاده می کنید، بهتر است انجام اقدامات زیر را مدنظر قرار دهید:
- بهبود قابلیت جمع آوری گرد و خاک
بیشتر سنباده های نواری یک کیسه گرد و غبار داخل خودشان دارند که بیشتر غبار درشت را جمع آوری می کند. با این وجود هنگام کار با این دستگاه مقدار زیادی غبار ریز وارد هوا می شود. به همین دلیل اگر بطور مداوم با این دستگاه کار می کنید، ارزشش را دارد که یک شلنگ مناسب برای اتصال سنباده به جاروی کارگاهی تهیه کنید. در این صورت می توانید تمام روز و بدون ایجاد ذره ای گرد و غبار با سنباده نواری کار کنید.
راه دیگر برای حل این مشکل استفاده از لوله های سوپر فلکسیبل با قطر کم مخصوص جمع آوری گرد و غبار است که می توانید آن را از مغازه های نجاری تهیه کنید. شما می توانید از مکنده هم استفاده کنید. مکنده به شما کمک می کند بدون هیچگونه گرد و خاکی با سنباده نواری کار کنید.
- ساخت پایه دستگاه
یکی از کار آمد ترین اکسسوری ها به خصوص اگر زیاد با چوب کار می کنید، پایه ای است که سنباده را به صورت عمودی، وارونه یا روی کناره های آن نگه می دارد و این امکان را فراهم می کند که نیازی به جابجا کردن دستگاه نداشته باشید. طراحی این پایه کاملا به شکل سنباده بستگی دارد. به همین دلیل ما از ارائه نقشه به شما معذوریم؛ با اینحال معمولا برای این کار باید چند تخته را به شکل برآمدگی های سنباده سوراخ کرده و دو گیره یا سایر ابزار مشابه را برای محکم کردن سنباده در آن تعبیه کنید.
در صورت لزوم می توانید یک تخته دیگر را به عنوان میز به پایه اضافه کنید. این پایه به خصوص اگر زیاد با قطعات کوچک مثلا اسباب بازی چوبی کار می کنید، خیلی به کارتان می آید. برای الهام گرفتن و کسب ایده می توانید در اینترنت تصاویر مدلهای مختلف پایه سنباده را مشاهده و بررسی کنید.
سخن پایانی
همانطور که در این مقاله خواندید، سنباده نواری یکی از ابزارآلات است که کار سنباده زنی را به شیوه ای مطلوب و حرفه ای انجام می دهد. شما در این مقاله با چگونگی کار با سنباده نواری، نکات ایمنی هنگام کار با آن و روش استفاده و نگهداری آن به طور کامل آشنا شدید و اکنون می توانید برای موارد متعددی از این وسیله ی کاربردی استفاده کنید. شما همچنین می توانید برای خرید انواع سنباده نواری با قیمت مناسب و کیفیت عالی از طریق فروشگاه اینترنتی آچاریست اقدام کنید.
