آشنایی با اصول کاریِ دستگاه دریل

دستگاه دریل ابزاری است که از آن برای ایجاد سوراخ داخل سطح فلز، چوب و یا هر ماده‌ی دیگری که توانایی تحمل نیروی وارده به خود را دارد استفاده می‌شود. دستگاه دریل از ابزار دریل‌کاری که متّه نام دارد استفاده می‌کند. متّه تیغه‌ای دارای لبه‌های برّنده می‌باشد.

دستگاه‌های دریل از لحاظ عملکردی به چهار دسته تقسیم می‌شوند: عملکرد عمودی حسّاس، عملکرد قائم، عملکرد شعاعی و عملکرد‌های خاص. از برخی دریل‌ها که جزو یکی از این چهار دسته می‌باشند می‌توان دستگاه‌های دریل قائم یا ستونی، دستگاه‌های دریل حساس، دستگاه‌های دریل گروهی، دستگاه‌های دریل شعاعی، دستگاه‌های دریل چند‌محوره، دستگاه‌های دریل عمودی، دستگاه‌های دریل قابل‌حمل و غیره را نام برد.

ساختار

اجزای سازنده‌ی دستگاه دریل به شرح زیر می‌باشد:

پایه: پایه بخش نگهدارنده‌ی کل دستگاه می‌باشد. معمولا از چُدن خاکستری ساخته شده و دارای منافذی است که می‌توانند اجسام بزرگ را برروی میز کار نگه‌دارد.

ستون: معمولا فرمی استوانه ای‌شکل دارد. جنس آن از چُدن خاکستری است اما برای نمونه‌های بزرگتر از آهن شکل‌پذیر و برای نمونه‌های کوچکتر از لوله‌ی فولادی استفاده می‌شود. وظیفه‌ی آن نگه‌داشتن میز کار و بخش بالایی دستگاه می‌باشد.

میز‌کار: از میز‌کار برای حرکت دادن قعطه‌ی کار در امتداد ستون دستگاه استفاده می‌شود. همچنین قابلیت چرخش حول محور ستون را نیز برای ایجاد فضای کار دلخواه دارد. اکثر میزهای کار دارای حفره، سوراخ و تجهیزاتی جهت نگه داشتن قعطه‌ی کار می‌باشند. برخی از میزهای کار قابلیت چرخش حول محور افقی خود را نیز دارا هستند.

کَلّگی: هرزگَرد، شَفت، تسمه و موتور همگی در کلّگی دستگاه قرار گرفته‌اند. تسمه‌ی V شکل متصل به موتور در بخش جلویی کلّگی قرار دارد. این تسمه هَرزگرد را به چرخش درآورده که خود باعث شروعِ به کار دریل می‌شود. تغییر موقعیت تسمه‌ی V شکل به کم و زیاد شدن سرعت گردش می‌انجامد.

ورق‌های زاویه‌دار: ورق‌های زاویه‌دار با حفره و سوراخ‌ها تعبیه شده‌ی خود قطعه‌ی کار را بر‌روی میزکار محکم کرده و درجای خود نگه‌می‌دارند. همچنین از آن‌ها برای تضمین عمود بودن زاویه‌ی قطعه نسبت به میزکار می‌توان استفاده کرد.

الگو یا راهنمای دریل: از راهنمای دریل هنگامی که نیاز به انجام چند کار بصورت همزمان باشد می‌توان بهره‌گرفت، بطور مثال زمانیکه نیاز باشد چندین سوراخ در مکانی خاص ایجاد کنیم. علاوه بر‌این برای هدایت قطعه‌ی کار به موقعیت مناسب جهت دریل‌کاری و همچنین هدایت نوک متّه به داخل قطعه‌ی کار به‌کمک غلاف یا بوش مخصوص دریل استفاده می‌شود.

نحوه‌ی کار:

با اعمال جریان برق، هرزگرد که به موتور متصل است شروع به چرخش می‌کند. بازوی شعاعیِ متصل به ستون، مطابق با نوع کار و ارتفاع قطعه ‌کار تنظیم می‌شود. سه‌نظام نیز به هرزگرد متصل بوده و متّه‌ی کار را داخل خود نگه‌می‌دارد.

کلّگی دریل نیز در موقعیت مناسب با توجه به مکان قطعه‌ی کار تنظیم شده و فشار لازم اعمال می‌شود. متّه‌ی کار به راحتی به داخل قطعه‌ی کار نفوذ می‌کند. با چرخش اهرم دستی، چرخ‌دنده‌ای (چرخ) برروی میله‌ای دندانه‌دار(شانه) به گردش درآمده و حرکت دورانی را به حرکت خطی تبدیل می‌کند. این مکانیزم به سازوکار چرخ و شانه شهرت دارد.

کاربردها:

کاربرد اصلیِ دستگاه‌های دریل در ایجاد حفره با اشکال و اندازه‌های گوناگون برروی سطوح مختلف خلاصه شده است. دستگاه‌های دریلِ موجود در بازار جهت انجام وظایف متنوعی بکار گرفته می‌شوند. از مته‌های دستی برای بستن و سفت کردنِ اتصالات استفاده می‌شود.

نجّاران از دریل چکشی برای سوراخکاری و اتصال قطعات چوبی بهره می‌گیرند. دریل‌های شارژی در مناطقی که دسترسی به الکتریسیته وجود ندارد اهمیت خود را نشان می‌دهند. از دریل‌های فِرِز در صنعت بصورت گسترده برای ترکیب و حل کردن مواد جامد و مایع و از دستگاه های دریل ستونی (دریل فشاری) در صنعت و برای تولید انبوه قطعات با اندازه و شکل‌های گوناگون نظیر ورق‌های فلزی، پلاستیکی، چوبی، شیشه‌ای و غیره استفاده می‌شود.

ظرفیت کاریِ دریل به عوامل مختلفی از جمله قطر ستون، دماغه‌ی هرزگرد، مسیر هرزگرد، سرعت هرزگرد و موتور الکتریکی تعبیه شده در دستگاه بستگی دارد.