15 نکته که در مورد دستگاه سنگ رومیزی باید بدانید
دستگاه سنگ تراش ابزاری نیست که مرتباً از آن استفاده کنید. ولی اگر در دسترستان باشد و به درستی تنظیم شده‌باشد، متعجب می شوید که ببینید چقدر برای کارهای مختلفی مانند تیزکردن ابزار و پخ کردن رزوه‌های روی پیچ به کارتان می‌آید. این نکاتی که در ادامه شرح داده می شوند به شما کمک می کند از دستگاه حداکثر بهره را ببرید.
1- یک ظرف آب در دسترس داشته‌باشید.
بیشتر قلمها و ابزار برش از فولاد آبدیده ساخته‌شده‌اند. اگر فولاد خیلی داغ شود و رنگ آن به مشکی متمایل به آبی تبدیل شود، برافروخته شده و مدت طولانی تیغه‌اش به همان شکل و سالم باقی نمی‌ماند. برای این که از خراب شدن تیغه به خاطر حرارت زیاد جلوگیری کنید، مقداری آب را برای خنک کردن آن در دسترس داشته‌باشید. یک تکنیک خوب برای تیز کردن تیغه یا قلم این است که تیغه را تنها چند ثانیه تیز کرده و سپس در آب قرار دهید. اگر تیغه برافروخته شد و رنگ آن تغییر کرد، آن را تیز کنیدتا به فولاد با کیفیت برسید و مجدداً شروع به کار کنید.
2- اجسام کوچک را بی‌خطر سنگ زده و آسیاب و تیز کنید.
اجسام کوچک را با انبرقفلی نگه دارید. این کار انگشتانتان را در فاصله امنی از صفحه سنگ قرار می‌دهد و از سوختگی ناشی از فلز داغ نیز جلوگیری می‌کند. همچنین اینطوری کنترل بهتری بر فرآیند سنگ‌زنی خواهید داشت.
3- راهنماهایی برای تیزکردن بسازید.
در اینجا روشی بهتر برای نگه داشتن ابزار به شکل امن هنگام سنگ‌زنی به شما آموزش می‌دهیم. با این روش دیگر لازم نیست برای انتخاب زاویه پخ مناسب حدس بزنید و آزمون و خطا کنید. این یک قطعه کوتاه 2 در 4 است که انتهای آن زاویه دار شده و یک سوراخ 3.175 سانتیمتری برای گیره روی آن تعبیه شده‌است. من یک مدل برای اسکنه و تیغه مسطح و تعدادی با زوایه‌های مختلف برای ابزار تراش چوب ساخته‌ام. از برچسبهای بزرگ استفاده کنید تا بدانید هرکدام برای چه ابزاری مناسب است. برای یک سنگزن دلتا با صفحه با قطر 15 سانتی‌متر، یک قطعه 2 در 4 با طول 14 سانتی‌متر ابزار را به خوبی با صفحه همراستا می‌کند. برای سایر دستگاهای سنگزن، لازم است طول را تنظیم کنید.
توجه کنید که زاویه روی بلوک با زاویه پخ ابزارتان برابر نیست.برای تعیین زاویه بلوک، دستگاه را خاموش کنید و پخ ابزار را تراز و روبروی صفحه قرار دهید. زاویه شفت ابزار با میزکار زاویه برش 2 در 4 است.
4- برای تیزکردن، یک صفحه سنگ کم سرعت را مد نظر قرار دهید.
اگر سرعت دستگاه متغیر نباشد، بیشتر دستگاه‌های سنگ زنی در سرعت 3450 دور در دقیقه کار می‌کنند. در صورتی که مراقب باشید و صفحه سنگ را سوهان‌زده نگه دارید،(در این مورد در ادامه توضیح داده خواهد شد) مشکلی برای کار با سنگ-زن سرعت بالا نخواهید داشت. ولی برای تیز کردن ابزار یک سنگزن با سرعت پایین 1750 دور در دقیقه انتخاب بهتری است. سرعت پایینتر احتمال برافروختگی تیغه را کاهش می‌دهد. مزیت دیگر دستگاه سنگزن با سرعت پایین دارا بودن صفحه سنگ سفید است که برای تیزکردن کارکرد بهتری نسبت به صفحه سنگ خاکستری مورد استفاده در سنگزن سرعت بالا دارند.
5- مرتباً صفحه سنگ را سوهان بکشید.
سوهان کشیدن صفحه موجب صاف شدن آن می‌شود ولی مهمتر از آن، این کار سنگ تازه را نمایان می‌کند که برای برش بهتر مناسب است. وقتی از صفحه سنگ استفاده شود، با مرور زمان فضای بین سنگ برش می‌گیرد و سنگ نیز کند می‌شود که این حالت موجب بالا رفتن بیش از حد دما و برافروختگی شده و سرعت برش مواد پایین می‌آید. یک سوهان سنگ که در شکل نشان داده شده است یک میله با سوهان الماسه است. نگه داشتن میله روبروی صفحه در حال چرخش موجب برش و هموارشدن صفحه و پیدا شدن سنگ جدید است.
برای استفاده از سوهانی مانند این دستگاه را روشن کنید و صبر کنید تا به حداکثر سرعتش برسد. سپس سوهان الماسه را جلوی آن و عمود بر صفحه نگه دارید. حتماً یک ماسک باکیفیت برای حفاظت در برابر گرد و غبار بپوشید، زیرا آلومینیوم اکسید برای ریهها بسیار خطرناک است. با مداد یک خط روی صفحه بکشید تا متوجه شوید چه زمانی به مقدار کافی سوهان کشیده‌اید. تا زمانی که خط مداد محو نشده‌است به کار ادامه دهید.
6- به جرقه‌ها توجه کنید تا ببینید کی از بالا می‌آیند.
وقتی قلم یا ابزار دیگری را تیز می‌کنید، با نگاه کردن به جرقه‌ها میتوانید تشخیص دهید کی تیغه در حال تیز شدن است. وقتی تیغه هنوز کند است، جرقه‌ها به سمت پایین منحرف می‌شوند، ولی هرچه تیغه تیزتر می‌شود، به بالای ابزار انتقال پیدا کرده و مانند آبشاری روبروی شما ظاهر می شوند. وقتی تیغه شروع به تیز شدن رده است، مراقب باشید بیش از حد آن را تیز نکنید زیرا یک لبه نازک به برافروختگی حساس است.
7- یک زاویه‌سنج بسازید.
قلمها و سایر ابزار برش در حالتی بهترین کارکرد را دارند که لبه‌شان در زاویه صحیح قرار بگیرد. برای پیدا کردن زاویه بهینه ابزار مدنظرتان میتوانید در اینترنت جستجو کنید. بیشتر قلم‌های چوبی باید یک زاویه 25 درجه و یک پخ ثانویه کوچک 30 درجه در نوک تیغه داشته‌باشند. یک نقاله به شما کمک می‌کند که تکیه‌گاه ابزار را در زاویه مناسب تنظیم کنید. شما میتوانید به کمک یک کارتن و نقاله ارزان یک زاویه سنج بسازید.
1- زاویه را روی کارتن مشخص کنید.
مرکز نقاله را با لبه بالای کارتن تراز کنید. سپس نقاله را بچرخانید تا جایی که زاویه مطلوب نیز با لبه بالایی همراستا شود. یک خط بکشید تا زاویه را مشخص کند. فراموش نکنید که زاویه را مشخص کنید. خط را ببرید تا زاویه سنج را ایجاد کنید.
2-تکیه‌گاه ابزار را تنظیم کنید.
کارتن را روی تکیه‌گاه قرار داده و زاویه تکیه‌گاه را طوری تنظیم کنید که صفحه سنگ با مرکز زاویه‌سنج تماس پیدا کند.
8- تکیه‌گاه را ارتقا دهید.
دستگاه‌های سنگ‌زنی ارزان تکیه‌گاههای بدقلقی دارند. اگر با دستگاه زیاد کار می‌کنید و یا می‌خواهید تنظیم تکیه‌گاهتان راحتتر باشد، میتوانید یک تکیه‌گاه جداگانه تهیه و به آن اضافه کنید.(که در مغازه‌ها یا فروشگاه های آنلاین در دسترس است.)
این تکیه‌گاه‌ها تنوع زیادی دارند و برخی برای کارهای خاص مانند تیزکردن ابزار تراش ساخته‌شده‌اند. این مدل Veritas دو تنظیم برای قرار دادن و همتراز کردن تکیه‌گاه دارد و برای سفت کردن راحتتر، اهرمهایی دارد. همچنین میتوانید ضمایمی خریداری کنید که اسکنه یا تیغه رنده نجاری را نگه دارد.
9-دستگاهتان را قابل حمل کنید.
بیشتر کارگاههای خانگی فضای کافی برای اختصاص قسمتی به یک سنگزن ندارند. یک راه حل خوب این است که دستگاه را به روی یک صفحه سوار کنید که بتوانید زمانی که آن را لازم دارید، به میز کار متصل کنید و وقتی به آن نیاز ندارید، آن را انبار کنید.
همچنین محفظه روی این استند برای قرار دادن عینک ایمنی و سوهان مناسب است. برای یک مدل مجللتر میتوانید یک کشو بسازید که در فضای کوچک زیر دستگاه قرار بگیرد.
استند از دو قطعه 30.5 در 40.6 اینچی با ضخامت 1.9 سانتیمتری ساخته می‌شود که با دو قطعه عمودی 10 در 30.5 سانتیمتری روی هم سوار می‌شوند. ما از دو پیچ 0.8 سانتیمتری با واشر و مهره استفاده کردیم تا سنگزن را به صفحه متصل کنیم که فضای کافی جلوی سنگزن برای تکیه‌گاه باقی بماند.
10- پایه متحرک با اتصال آسان:
ابزار رومیزی را در چند ثانیه به میزکار متصل کنید. پایه‌های تخته چوبی 1.9 سانتیمتری را با ابزار پیچ کنید و سپس یک نوار چوبی را روبروی تیغه چسبانده و پیچ کنید تا در یک گیره نجاری جای بگیرد. نوار را داخل گیره قرار دهید تا ابزار را در جایش قفل کنید. تعدادی سوراخ روی نوار چوبی دریل کنید تا به کمک آن نوار را به میز کار پیچ کنید. سپس تنها کافی است پیچ را باز کنید تا ابزار را درآورید.
11- یک ایستگاه پالیش بسازید.
یک دستگاه سنگزن رومیزی با یک چرخ سیمی در یک سمت و یک چرخ پرداخت چرمی در سمت دیگر یا چرخ پرداخت در هر دو سمت، یک ابزار عالی شستشو و پالیش می‌سازد. همچنین به تعدادی استیک پولیش کامپوند(polishing compound sticks) نیاز دارید که رنگشان نشان‌دهنده نوع سنگ است: از خیلی زبر تا خیلی نرم.
برای استفاده از چرخ پولیش استیک را مقابل چرخ در حال چرخیدن قرار دهید تا کامپوند به صفحه برسد. سپس جسم را روبروی صفحه قرار دهید تا کامپوند سطح را پولیش کند.
12- تیغه ماشین چمنزنتان را تیز کنید.
اگر تیغه چمنزن دندانه دار شده، آن ر ا با سنگزن تیز کنید. زاویه کارخانه استفاده کنید. سنگ‌زدن خیلی سریعتر از سوهان کشیدن دندانه‌ها را برطرف می‌کند.
13- امنیت دستگاه
محافظ صورت یا عینک ایمنی بپوشید که طرفین صورت را نیز محافظت کند.- دستگاه را روشن کنید و تا زمانی که به حداکثر سرعتش نرسیده است کنار بایستید. اینطوری در صورتی که مشکلی وجود داشته‌باشد، در معرض براده‌هایی که پرت می شوند قرار ندارید.
- صفحه سنگ را به دنبال ترک یا آسیب‌دیدگی بررسی کنید. قبل از اینکه صفحه جدیدی نصب کنید، با یک پیچگوشتی صفحه را از مرکزش معلق کرده و با دسته پلاستیکی یک پیچگوشتی دیگر به آن ضربه بزنید. باید صدای زنگ بدهد، ولی اگر صدای خفه ای می شنوید، احتمالاً صفحه ترک خورده و نباید استفاده شود.
- وقتی صفحه سنگ جدیدی نصب می‌کنید پیچ را بیش از حد سفت نکنید. زیرا سفت کردن پیش از حد ممکن است موجب ترک خوردگی شود.
- محفظه و محافظ جرقه را در جایشان نگه دارید. و یک فاصله 0.3175 سانتیمتری یا کمتر بین تکیه‌گاه و صفحه سنگ حفظ کنید.
14- همه صفحه سنگ‌ها مثل هم نیستند.
می توانید از دو نوع صفحه آلومینیوم اکسید برای تیزکردن اسکنه استفاده کنید: یکی آبی-خاکستری و دیگری سفید رنگ است. ما از صفحه تیره‌تر استفاده کردیم که سختتر است و شکل خود را مدت طولانی‌تری حفظ می‌کند. مشکل اینجاست که این مدل از مدل سفید رنگ دمای بالاتری ایجاد می کند که فولاد را ضعیف می‌کند. صفحه نرمتر نیاز به سوهان کشیدن بیشتری دارد ولی احتمال سوختن لبه اسکنه در حین سنگ‌زنی پایینتر است. برای بهترین نتیجه از یک صفحه 100 grit برای شکل دادن به تیغه اسکنه استفاده کنید.
15- نحوه تعویض صفحه را بلد باشید.
صفحه را بچرخانید و با دسته پیچگوشتی به چهار نقطه آن ضربه بزنید. همه نقاط باید صدای یکسانی بدهند. در غیر این صورت صفحه را دور بیندازید زیرا ترک خورده‌است.
